Ciało szkliste (łac. corpus vitreum) to struktura o konsystencji żelowej, wypełniająca tylną część gałki ocznej, nadająca jej kształt i chroniąca siatkówkę. Ciało szkliste nie regeneruje się, dlatego często jedyną skuteczną metodą leczenia różnych jego schorzeń jest usunięcie ciała szklistego – witrektomia.

Wskazania do usunięcia ciała szklistego:

• wylew krwi do ciała szklistego
• retinopatia cukrzycowa, np. cukrzycowy obrzęk plamki, trakcyjne odwarstwienie siatkówki odwarstwienie siatkówki
• błona nasiatkówkowa
• otwór w plamce żółtej
• zespół trakcji szklistkowo-siatkówkowej
• proliferacyjna witreoretinopatia
• zakrzep żyły siatkówki
• zapalenie wnętrza gałki ocznej
• ciało obce wewnątrzgałkowe
• zwichnięte lub podwichnięte soczewki własnej.

Dokładny opis procedury znajduje się w artykule:

“Witrektomia – opis procedury chirurgicznej”.

Podsumowując, witrektomia polega na usunięciu zmienionego ciała szklistego, znajdującego się wewnątrz gałki ocznej i zastąpienia go jałowym płynem, który przywróci prawidłowe napięcie gałki ocznej. Poprzez porty twardówki do wnętrza gałki ocznej wprowadzane są często także specjalne substancje, które z czasem ulegają samoistnemu wchłonięciu, jak to ma miejsce w przypadku gazu lub wymagają dodatkowego zabiegu chirurgicznego w przypadku tamponady olejem silikonowym.

Podanie mieszaniny gazu lub powietrza powoduje upośledzenie widzenia, nawet do poziomu poczucia ruchów ręki przed okiem, trwające od kilku dni do kliku tygodni. Czasem wiąże się także z potrzebą utrzymywania przez pacjenta odpowiedniej pozycji zalecanej przez lekarza. W trakcie obecności gazu w oku, pacjenci nie mogą podróżować samolotem, bo może to doprowadzić do nagłego wzrostu ciśnienia śródgałkowego, a nawet pęknięcia operowanej gałki ocznej na skutek nadmiernego rozprężenia się gazu. Podanie oleju silikonowego do oka powoduje zmianę własności optycznych oka, co oznacza, iż pacjent wymaga dodatkowej korekcji. W niektórych przypadkach można założyć soczewkę kontaktową na operowane oko, ponieważ różnica mocy optycznej obu oczu jest na tyle duża, iż nie można dobrać odpowiednich okularów na okres obecności oleju w oku. Po operacji należy ograniczyć wysiłek fizyczny – nie podnosić ciężkich rzeczy, nie napinać mięśni brzucha, nie pochylać się, unikać gwałtownych szarpnięć itp. można spacerować, ale należy unikać silnego wiatru i kurzu, a w dni słoneczne nosić przyciemnione okulary. Można oglądać telewizję oraz czytać książki stosując krótkie przerwy. Stosunki płciowe można odbywać najwcześniej po trzech tygodniach.

Po 5-7 dniach od operacji można myć włosy niezbyt gorącą wodą przy pomocy drugiej osoby. Głowę należy odchylić do tyłu, a oko zasłonić opatrunkiem, aby szampon z wodą nie dostał się do oka. Nie stosować gorących kąpieli i sauny. Przy myciu twarzy zachować ostrożność, aby woda z mydłem nie dostała się do oka. Najlepiej myć powieki bardzo delikatnym płatkiem kosmetycznym, zmoczonym w przegotowanej wodzie lub stosować specjalne nawilżone chusteczki.

Nie należy zaciskać powiek ani trzeć i uciskać oka, a do zabiegów higienicznych wokół oka używać jedynie czystych płatków lub chusteczek jednorazowych. W razie wystąpienia dolegliwości, należy zgłosić się do lekarza okulisty prowadzącego lub na ostry dyżur okulistyczny, nie czekając na wyznaczony termin wizyty kontrolnej.